12 kỹ năng sống trẻ mầm non cần được giáo dục sớm

Dạy kỹ năng sống trẻ mầm non từ sớm sẽ giúp trẻ phát triển và hình thành những thói quen tốt, tạo ra những cơ hội “thực tiễn” hàng ngày để bé có thể vừa học vừa áp dụng nhanh chóng các kỹ năng đó một cách tốt hơn. Vì vậy, bậc phụ huynh và giáo viên cần hiểu rõ rằng việc dạy kỹ năng sống cho các bé nghĩa là phải kết hợp đồng thời giữa nhận thức và hành động. 

Việc cho các bé học kỹ năng sớm chính là dạy cho trẻ biết cách chịu trách nhiệm với bản thân và với người khác, trẻ có khả năng độc lập hơn, độ tự tin cao hơn, không phụ thuộc vào gia đình hay giáo viên. Song song với đó, bé cần phải nhận thức rằng tại sao mình nên làm như vậy? Bố mẹ cần giải thích cụ thể trong lúc bé nhận thức và hành động, có như vậy khi gặp những tình huống tương tự xảy ra trong hành trình lớn lên của bế thì bé có thể hành động đúng đắn và phù hợp mà không cần đến sự giúp đỡ từ gia đình hoặc người khác.

Rèn luyện kỹ năng sống cho bé từ sớm để giúp bé vững vàng hơn

Trung bình khi bé bắt đầu vào giai đoạn từ 4 đến 7 tháng tuổi thì trẻ đã có khả năng tiếp thu lời nói, hành động của người khác và bắt đầu hình thành kỹ năng sống riêng cho bản thân. Mỗi đứa trẻ sẽ có nhận thức riêng biệt về cuộc sống xung quanh chúng nên sẽ có khả năng tiếp thu và học kỹ năng khác nhau cũng như quá trình hay giai đoạn học khác nhau. Trong quá trình dạy, cha mẹ nên nghiên cứu khả năng của con và nên để bé học hỏi một cách tự nhiên, không nhất thiết hay thúc ép mà hãy tin tưởng vào khả năng của con trẻ.

Kỹ năng sống dành cho trẻ mầm non là gì?

Kỹ năng sống dành cho trẻ lứa tuổi mầm non là những hiểu biết và kỹ năng cần thiết có thể giúp trẻ sống và phát triển một cách toàn diện hơn, tự tin, vững chãi và thành công hơn trong cuộc sống.

Cụ thể, một số kỹ năng sống quan trọng cho trẻ bao gồm: kỹ năng về giao tiếp, kỹ năng trong quản lý cảm xúc, kỹ năng xử lý mâu thuẫn, kỹ năng tư duy giải quyết vấn đề, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng sáng tạo, kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng tự quản lý thời gian và xác định mục tiêu. 

Hành trình giáo dục kỹ năng sống trẻ mầm non là một quá trình tuy ngắn trong tuổi đời của bé những nó rất quan trọng trong việc hình thành tính cách, nhận thức và thái độ của bé trong cuộc sống. Chính vì vậy, hầu như các trường mầm non Đà Nẵng đều đã xây dựng kế hoạch và giáo án rèn luyện những nhóm kỹ năng này và áp dụng trong giảng dạy cho trẻ.

Vì sao kỹ năng sống lại rất cần thiết với trẻ mầm non?

Với lứa tuổi mầm non, đây là khoảng thời gian trẻ tò mò về thế giới xung quanh và có xu hướng tiếp thu, học hỏi cái mới nhanh chóng hơn bao giờ hết. Vì thế, đây chính là thời điểm lý tưởng để bậc phụ huynh rèn luyện cho bé các kỹ năng sống cần thiết. Xây dựng nên nền tảng cá tính và thế mạnh của trẻ sau này. Từ đó chúng ta mới thấy được vai trò của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ sớm như: 

• Trẻ có thể thích nghi với môi trường sống xung quanh khi không có bố mẹ bên cạnh.
• Tạo tiền đề cho sự phát triển và tăng khả năng nhận thức của bé.
• Xây dựng khả năng tự lập ngay từ nhỏ cho bé.
• Giúp trẻ phát triển tinh thần, xây dựng tính chủ động học tập, khám phá tìm tòi học hỏi.
• Giúp các em trở nên bao dung với người khác, ôn hòa, lễ phép trong giao tiếp và có cách cư xử đúng mực.
• Khả năng nhận thức được tình yêu thương giữa con người với con người với nhau.
• Có tinh thần trách nhiệm cao đối với việc mình làm, lòng biết ơn đối với ba mẹ, thầy cô và những người xung quanh bé.
• Bé biết xây dựng tình yêu với mọi người xung quanh như gia đình, bạn bè, thầy cô và thiên nhiên.
• Việc nuôi dạy con của các bậc phụ huynh trở nên đơn giản hơn.
• Phát triển thể chất cho trẻ tốt hơn.

Trẻ dễ dàng thích nghi với môi trường sống xung quanh khi không có bố mẹ bên cạnh

Chương trình giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mầm non bao gồm nhiều hoạt động được các trường mầm non Hải Châu thiết kế và xây dựng lồng ghép vào khung giảng dạy để giúp trẻ có thể rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất một cách tốt nhất. Khi trẻ mầm non có được nền tảng tốt về thể chất thì sẽ có khuynh hướng năng nổ tham gia nhiều hơn các hoạt động trong và ngoài môi trường giáo dục. Chính từ đó, trẻ sẽ tự tin hơn, có khả năng rèn luyện được tính kiên trì, năng động, sẵn sàng vượt khó khăn và thích nghi với bất kỳ môi trường nào mới.

Mỗi một đứa trẻ đều sở hữu cho mình những đặc điểm riêng biệt, với các điểm mạnh và điểm yếu khác nhau. Phụ huynh và giáo viên nên theo dõi và biết cách khơi gợi, phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu của bé từ sớm thì tương lai bé sẽ phát triển tốt và ổn định hơn. 

12 kỹ năng sống thiết yếu cần được giáo dục cho trẻ mầm non

Quá trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non rất đa dạng và phong phú. Trẻ nên được các thầy cô và cha mẹ quan tâm hướng dẫn, rèn luyện các kỹ năng quan trọng và cần thiết phù hợp với độ tuổi của các em.

Kỹ năng tự ăn, uống nước

Với trẻ thì đến khoảng 1-4 tuổi con mới có thể ngồi vững trên bàn ăn cùng ba mẹ. Trong giai đoạn này, bé cần có những kỹ năng như: 

• Tự cầm được một cốc nước để uống khi khát và uống được nước từ một lon nước đã mở: bé từ khoảng 7 tháng tuổi.
• Tự ăn bằng thìa hoặc đũa: khi trẻ bắt đầu ăn dặm thì mẹ nên dạy cho con kĩ năng này.

Kỹ năng tự chăm sóc bản thân

Việc bé biết cách tự chăm sóc bản thân khi không có phụ huynh là điều vô cùng cần thiết. Đây là cách dạy cho con kỹ năng sống tự lập tốt nhất, làm nền tảng để dạy con những kỹ năng sống khác.

• Tự lấy đồ ăn thức uống.
• Đánh răng: từ khoảng 18 tháng – 2 tuổi
• Chải tóc: từ khoảng 2 tuổi
• Tự xỏ giày: từ khoảng 2 tuổi
• Tự biết cách đội mũ mỗi khi ra ngoài
• Tự mặc và cởi quần áo: ít nhất khi bé 2 tuổi

Bé tự biết cách đội mũ mỗi khi ra ngoài

Kỹ năng học hỏi

Trẻ mầm non trong giai đoạn phát triển thế giới quan nên các bé thường hay quan sát, tò mò và khám phá mọi thứ xung quanh. Các bậc phụ huynh cũng nên thường xuyên tạo ra không gian, môi trường để con được rèn luyện, phát huy kỹ năng cho trẻ.

Kỹ năng nói thật

Về cơ bản, trẻ em như một tờ giấy trắng nên sẽ không biết nói dối là gì, và hiểu được tác hại của nói dối. Tuy nhiên vẫn nên giáo dục và cho biết hậu quả của việc nói dối là không tốt. Ba mẹ có thể lồng vào các mẩu chuyển cổ tích để bé dễ hiểu hơn.

Kỹ năng dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp

Để có thể dạy trẻ được kỹ năng sống này, bố mẹ và mọi thành viên tiếp xúc gần và thường xuyên với bé nhất cần phải là một tấm gương, là người đầu tiên sắp xếp mọi thứ trong nhà trật tự, gọn gàng. Một vài hoạt động như:

• Dọn dẹp đồ chơi: từ 2-3 tuổi
• Rửa một số vật dùng đơn giản như chén, đũa: từ khoảng 3 tuổi.
• Lau chùi vật dùng cá nhân: bắt đầu từ khoảng 18 tháng – 2 tuổi
• Thu dọn sau bữa ăn như khăn giấy, nồi cơm, rác: từ khoảng 3 tuổi
• Gấp hoặc cất quần áo đã mặc: từ khoảng 2-3 tuổi.

Bé dọn dẹp phòng cùng các bạn

Kỹ năng trồng cây và chăm sóc động vật

Trẻ mầm non nên tiếp xúc với cây cối và động vật từ nhỏ để hình thành nên tâm hồn và tính cách yêu thiên nhiên và động vật của con. Không chỉ giúp nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, học hỏi cuộc sống qua thế giới thiên nhiên, kỹ năng sống này còn giúp bé biết quan tâm đến mọi thứ xung quanh mình hơn.

Kỹ năng giúp đỡ, biết chia sẻ

Bố mẹ cần làm gương để con mình có thể học theo và lớn lên sẽ là người tốt, giàu tình thương và  lòng trắc ẩn. Để được như vậy, ngay từ khi còn học mầm non, hãy dạy bé cách quan tâm và giúp đỡ mọi người xung quanh. Bố mẹ có thể dạy con: sau khi ăn nên cho bát đĩa vào bồn rửa chén, dọn dẹp đồ đạc nhỏ giúp bố mẹ…

Bé giúp đỡ mọi người nhặt rau

Kỹ năng tự vệ cơ bản

Kỹ năng tự vệ là kỹ năng cần thiết và quan trọng, kể cả đối với người lớn. Khi trẻ đối mặt với tình huống bị bắt nạt, trẻ có thể tự xử lý, hoặc dùng lời nói để làm dịu, giảm bớt đi tính nghiệm trọng của xung đột. Đây là một cách tốt để trẻ tự tạo nên tính kiên cường, và hiểu được sự quan trọng của sức khỏe. 

Kỹ năng tham gia giao thông an toàn

Đây  là một kỹ năng sống đơn giản mà quan trọng nên được dạy từ sớm cho bé và khi vào học tại các trường mẫu giáo. Với kỹ năng này, cha mẹ cần kết hợp với trường hợp thực tiễn để trẻ được thực hành một cách tốt nhất.

Kỹ năng ứng xử, giao tiếp

Trẻ sẽ học hỏi và rèn kỹ năng ứng xử, giao tiếp thông qua chính bố mẹ và người lớn xung quanh chúng, vì thể bậc cha mẹ cũng nên để ý đến cách cư xử của mình khi có sự hiện diện của bé. Đặc biệt, khi trẻ phạm lỗi, người lớn không nên la mắng hay đánh đòn con mà nên nhẹ nhàng nhắc nhở và giải thích cho con hiểu, cảnh báo những hậu quả gây ra nếu trẻ có cách cư xử khống tốt đó. 

Bé làm quen với bạn bè và biết cách giao tiếp với mọi người xung quanh

Kỹ năng quản lý thời gian

Với kỹ năng này sẽ hơi khó để rèn luyện cho bé, vì trẻ chưa ý thức được việc phân bố thời gian hợp lý cho mỗi hoạt động của mình. Thông thường trẻ sẽ nương theo khung thời gian của cha mẹ để biết lúc đó mình cần làm gì. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ có thể giúp bé lên lịch riêng cho bé và hướng dẫn bé thực hiện các công việc đúng giờ mà không cần mẹ chỉ bảo. Các hoạt động được áp dụng như là việc thức dậy, đọc sách, vui chơi hay ăn uống,…

Cách giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non

Thông qua các trò chơi

Bố mẹ có thể trau dồi kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động trò chơi. Bởi thông qua trò chơi trẻ được áp dụng những kỹ năng và kiến thức mà trẻ đã được học. Ngoài ra, thông qua cách này còn giúp trẻ học được sự kiên nhẫn, biết hợp tác, sẻ chia, nhường nhịn với bạn bè và người xung quanh chúng.

Trong sinh hoạt hằng ngày

Chắc chắn đây là cách ngắn và thông dụng nhất mà lại vô cùng hiệu quả khi rèn luyện kĩ năng sống cho bé trẻ mầm non vô cùng hiệu quả mà bố mẹ không nên bỏ qua. Những kỹ năng  được học qua cách này sẽ được bé ghi nhớ lâu hơn bởi chúng được lặp đi lặp lại nhiều lần mỗi ngày và hình thành nên thói quen cho bé.

Sử dụng phim ảnh và mẩu chuyện ngắn

Bố mẹ có thể sử dụng những bộ phim hay những mẩu chuyện ngắn phù hợp với độ tuổi của các con và lồng ghép các trường hợp sử dụng kỹ năng sống vào đó. Theo cách này, bé có thể tự tưởng tượng tình huống và rút ra được nhiều bài học quý báu giúp trẻ hình thành các cách xử lý, giải quyết các vấn đề ngoài thực tế.

Các hoạt động sáng tạo

Với phương pháp này bố mẹ có thể cho trẻ tham gia các hoạt động nhập vai để giải quyết tình huống, ví dụ như khi bị lạc phải làm sao, làm hỏng hay mất đồ của người khác thì cần làm gì,…

Kỹ năng sống cho trẻ là điều cần thiết và quan trọng trong quá trình lớn lên và phát triển của bé

Mong rằng với những thông tin ở trên của trường mầm non kiểu Nhật Fuji Infinity, ba mẹ các bé có thể tìm ra được phương pháp dạy và rèn luyện thích hợp nhất cho bé để trẻ có những trang bị tốt nhất về kiến thức, kỹ năng sống cần thiết khi chuẩn bị bước vào những cấp học cao hơn hay thay đổi cuộc sống ở một môi trường khác. Nếu những nội dung trong bài viết trên là hữu ích, bạn đừng ngại chia sẻ ngay đến mọi người xung quanh nhé!